Terör ve güvenlik uzmanı Coşkun Başbuğ ve TEPAV Dış Siyaset Programı Yöneticisi Gülru Gezer, ABD’nin 47. başkanı seçilen Donald Trump’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ilgili yaptığı açıklamaları CNN Türk ekranlarında kıymetlendirdi.
TRUMP’IN AÇIKLAMASINDAKİ ANAHTAR CÜMLE
Coşkun Başbuğ’a nazaran Trump’ın açıklamalarındaki anahtar cümle ‘Erdoğan iyi anlaştığım biri’.
“Başkan seçimi kazandığında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘Dostum Trump’ açıklamasını ben çok önemsemiştim. Erdoğan bu türlü bir cümleyi kolay kolay kullanmaz. Daha evvel dostum Macron, dostum Scholz sözlerini duymadık. Ben Trump ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ortasında Erdoğan-Putin denkleminin olduğuna inananlardanım. Bunun ispatı bana nazaran de bu cümle” diyen Başbuğ kelamlarına şöyle devam etti;
“Türkiye bugüne kadar DAEŞ’le ilgili en fazla teröristi etkisiz hale getiren birinci ülke. Trump birinci başkanlığında ‘Suriye’den çekiliyoruz DAEŞ’le gayret bitti. Kalan birkaç terörist varsa Sayın Erdoğan güçlü bir önder gereğini yapar’ dedi. Bu bir anda yalanlandı, global çete üşüştü ‘nereye çekiliyoruz’ diye ve bunu yaptırmadılar Trump’a. Hatta Putin Trump’ın güçlü bir önder olduğunu lakin istediklerini yaptırmadıklarını söylemişti.”
“ERDOĞAN YASAL ÖGELERLE İLERLEDİ VE KAZANDI, ABD GAYRİMEŞRU ÖGELERLE İLERLEDİ VE KAYBETTİ”
Trump’ın ‘Türkiye bu işin gerisindeki güç’ açıklamasını pahalandıran Başbuğ, “Suriye’de yaşananlar yalnızca HTŞ’nin işi mi yoksa gerisinde bir güç var mı çok tartışıldı. Biz bu sürecin hiçbir yerinde yokuz lakin sonuçta alanda baktığınızda kim güçlü Türkiye. Burada şu gerçeği görmek lazım Türkiye süreçte alanda olmasa da, sahayı okuması ile ve gelinen nokta açısından kazanan ülke. Bunu yalnızca ben söylemiyorum, Avrupa basını ve siyasi başkanlar de söylüyor. Hatta Amerikan basınında en çok dikkatimi çeken başlık ‘Erdoğan yasal ögelerle yol aldı ve kazandı, Amerika gayrimeşru ögelerle yol al ve kaybetti’ oldu. Burada gayrimeşru ögeden kastı teröre verilen takviye. Bunu ABD ve Avrupa bu gerçeği görüyorsa bizim görmeme bahtımız yok.” dedi.
AÇIKLAMA ÖNÜMÜZDEKİ 4 YILIN ŞİFRELERİNİ VERİYOR! İKİNCİ TRUMP PERİYODUNDA NE DEĞİŞEBİLİR?
TEPAV Dış Siyaset Programı Yöneticisi Gülru Gezer ise birinci Trump devrinde çok iniş çıkışlar olduğunu lakin iki başkan ortasında direkt ve samimi bir bağlantı olduğunu hatırlattı ve Trump’ın yaptığı açıklamaların önümüzdeki 4 yılda Beyaz Saray’dan neler bekleyebileceğimizin işaretlerini verdiğini vurguladı.
Trump’ın yaptığı açıklama ile izlenecek dış siyasetin biraz daha oturduğunu belirten Gezer, Trump’ın birinci devirde Suriye siyasetinin net olduğunu fakat istediklerini yapamadığını söyledi ve kelamlarına şöyle devam etti;
“Dün ve daha evvel yaptığı açıklamaları göz önüne aldığımızda, Trump kararları tek başına alınabilecekse ben seçilen liderin Suriye’yi ikinci plana atıp Ukrayna’ya ağırlaşacağını ve Türkiye ile istişare halinde bir Suriye siyaseti belirleyebileceğini değerlendiriyorum. Trump birinci devirde daha deneyimsizdi ve etrafında ona set çekebilecek yöneticiler vardı. Artık seçtiği takımda büsbütün Trump’ın güdümünde hareket edecek beşerler var. O yüzden Suriye özelinde ‘Türkiye ile hareket etmek gerekir’ demesi durumunda kimsenin ona karşı geleceğini düşünmüyorum”
TRUMP NELER SÖYLEMİŞTİ?
Florida Maralago’da düzenlediği basın toplantısında konuşan Trump, Suriye’de Beşşar Esed rejiminin devrilmesine yol açan son gelişmelere yönelik açıklamada bulundu. Trump, “Türkiye çok akıllı. (Cumhurbaşkanı Erdoğan) çok akıllı bir adam ve çok güçlü. Esad’in çocuklara yaptıklarıyla bir kasap olduğunu söyleyebilirim.” dedi.
ABD’nin Türkiye ile bölgede birlikte çalışabileceğini söyleyen Trump, bir gazetecinin “Suriye’de bulunan 900 ABD askeri konusunda ne yapacaksınız?” sorusuna, “Bunu yapmanın öteki bir yolu olmalı. Bunlardan biri de Türkiye.” karşılığını verdi.
Türkiye’nin “önemli bir güç” olduğunu kaydeden Trump, “(Cumhurbaşkanı) Erdoğan düzgün anlaştığım biri. Büyük bir askeri gücü var. Ve bu gücü savaşlarda yıpranmadı. Çok güçlü ve tesirli bir ordu kurdu.” sözlerini kullandı.
Trump, ABD’nin, NATO müttefiki Türkiye ile Suriye’de daha tesirli olabileceği bildirisini verdi.
Suriye’de ilerleyen güçlerin gerisinde Türkiye’nin olduğunu savunan ve bunun, kendisi için sorun olmadığını kaydeden Trump, “Suriye’nin anahtarı Türkiye’nin elinde olacak. Bunu söyleyen kimseyi duymamışsınızdır lakin bu bu türlü.” diye konuştu.