Dünyanın gözü kulağı aylardır Ukrayna’dan gelen haberlerde.
Rusya Devlet Başkanı Putin’in emri ile geçtiğimiz yılın Şubat ayında başlayan savaş Ukrayna’nın doğu bölgelerinde son hız devam ediyor.
Bir müddettir Ukrayna ordusunun taarruzuna karşı Rusya savunma konumuna geçmiş durumda.
Çatışmalar son periyotta Rusya’nın Karadeniz kıyısındaki ana limanı pozisyonunda olan ve bir deniz üssüne mesken sahipliği yapan Novorossiysk’e sıçradı.
Karadeniz’in kıymetine vurgu yapan DW, ‘Karadeniz Rusya, Ukrayna’yı işgal ettiğinden beri Avrupa ve Asya çıkarlarının çatıştığı yer haline geldi’ yorumunda bulundu…
Karadeniz’in adeta savaşın en sıcak noktası halien gelmesinin akabinde Alman DW’den dikkat çeken bir tahlil geldi.
DW ‘Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşında Karadeniz’in rolü’ başlığı ile okurlarının karşısına çıktı.
‘Rus İmparatorluğu periyodunda ve daha sonra Sovyet periyodunda Karadeniz, büyük gücün güney kanadını oluşturuyordu’ diyen DW, Karadeniz’in Rusya’ya, Libya ve Tartus’ta bir Rus deniz üssüne konut sahipliği yapan Suriye üzere askeri olarak etkin olduğu daha uzak ülkelere erişim sağladığının altını çizdi.
Yazıda Türkiye’nin pozisyonu ve oynadığı kilit role de vurgu yapıldı.
‘Karadeniz’e kıyısı olan öteki ülkelerin, bilhassa NATO üyeleri Türkiye, Bulgaristan ve Romanya’nın da burada çıkarları var’ diyen DW, 1936 yılında imzalanan Montrö Mutabakatı’na dikkat çekti.
‘TÜRKİYE GÜÇ İSTİKRARINI KORUDU’
Sadece üç NATO donanmasının (Bulgaristan, Romanya ve Türkiye) Karadeniz’de kalıcı olarak bulunabildiğini belirten DW yazıda şu sözlere yer verdi;
‘Bu, Türkiye’ye Karadeniz’den Akdeniz’e tek çıkış sağlayan İstanbul ve Çanakkale Boğazları üzerinde tam egemenliğini garanti eden 1936 Montrö Sözleşmesi’ne kadar uzanıyor. Ukrayna’nın işgalinin çabucak akabinde Türkiye, bu geçitleri yalnızca Rusya’nın değil tüm savaş gemilerine kapatarak denizdeki güç istikrarını korumuştur.’
DW bu durumun Türkiye’ye kıymetli bir jeostratejik pozisyon kazandırdığının altını çizdi.
Çatışmayı bölgeden uzak tutmak ismine atılan en kıymetli adımlardan birisi olan Tahıl Koridoru muahedesi, Türkiye ve BM arabuluculuğunda 27 Temmuz 2022’de imzalanmıştı. Muahede gereği Ukrayna’nın Odessa, Çernomorsk ve Yuzhne limanlarından gelen eserler İstanbul Boğazı’nda; BM, Türkiye, Rusya ve Ukrayna’dan heyetlerin şahsen gemiye çıkarak yaptığı kontrollere tabi tutuluyordu.
‘Uluslararası mutabakatlar tarafından yönetilen Karadeniz’e erişim üzerindeki denetimi ile Türkiye, değerli bir jeostratejik pozisyona sahiptir’ diyen Alman yayın organı yazının devamında şu tabirlere yer verdi;
‘Türkiye Bölgedeki en değerli NATO ortağıdır ve kendisini Orta Asya, Kafkaslar ve Orta Doğu için bir ticaret merkezi olarak görmektedir.’
Türkiye’nin bölgedeki liderlik rolünü teminat altına almak istediğini belirten DW şu değerlendirmede bulundu;
‘Hem Türkiye hem de Rusya, Karadeniz’i birinci öncelik olarak görüyor. Montrö Mutabakatı, Türkiye’nin Kremlin’in ekmeğine yağ süren NATO da dahil olmak üzere öbür aktörleri dışarıda bırakmasına müsaade veriyor.’